Yeni bir araştırmaya göre, 1970-2017 döneminde, dünya çapında ‘kaynakların’ yüzde 74’ü başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri olmak üzere yüksek gelirli ülkeler tarafından çıkarıldı.
Bu sonuç, Barselona Otonom Üniversitesi Çevre Bilimi ve Teknolojisi Enstitüsü’nde (ICTA-UAB) araştırmacı olan Jason Hickel tarafından yönetilen ve her bir ulusun sürdürülebilir kaynak kullanımı eşiğini ne kadar aştığını hesaplayarak küresel ekolojik bozulmanın ulusal sorumluluğunu tayin eden uluslararası bir çalışmada gösterildi.
İnsanların dünyanın sistem süreçleri üzerindeki etkileri, yalnızca karbon salımları ve iklim değişikliği açısından değil, aynı zamanda arazi kullanımı değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, kimyasal kirlilik ve biyojeokimyasal akışlar açısından da çeşitli gezegen sınırlarını aşıyor.
Bu ekolojik çöküşe, büyük ölçüde son yarım yüzyılda hızla artan ve bugün güvenli ve sürdürülebilir sınırları önemli ölçüde aşmış olan küresel kaynak çıkarımı neden oluyor.
Dünya ekonomisinin yılda 90 milyar tondan fazla malzeme tükettiği tahmin ediliyor ki bu, endüstriyel ekolojistlerin sürdürülebilir olarak kabul ettikleri sınırın çok üzerinde.
Bu yeni çalışma, ekolojik bozulma için ulusal sorumluluğu belirlemek için yeni bir yöntem öneriyor. ICTA-UAB Araştırmacısı Jason Hickel, “Bütün uluslar bu eğilimden eşit derecede sorumlu değil, bazı ülkeler malzeme çıkarımı, üretim, tüketim ve atık oluşturma yoluyla diğerlerine göre kişi başına önemli ölçüde daha fazla kaynak kullanıyor” diye açıklıyor.
Çıkarılan 2,5 trilyon ton malzemenin 1,1 trilyonu sınırı aştı
1970 ve 2017 yılları arasında, dünya çapında yaklaşık 2,5 trilyon ton malzeme çıkarıldı ve bu kaynakların büyük çoğunluğunu yüksek ve üst orta gelirli ülkeler kullanıyor. Bunun 1,1 trilyon tonu sürdürülebilir sınırı aştı.
Çalışma, yüksek gelirli ülkelerin (dünya nüfusunun %16’sı), 1970-2017 döneminde küresel aşırı kaynak kullanımının %74’ünden sorumlu olduğunu, bunun da esas olarak ABD (%27) ve Avrupa Birliği’ndeki yüksek gelirli ülkeler (%25) tarafından yönlendirildiğini gösteriyor.
Sınır aşımının yüzde 2’sinden sorumlu olan İspanya, ham madde kullanımının gezegensel sürdürülebilir sınırını aşan 15 ülke listesinde 11. sırada yer alıyor. İ
Listenin ilk sırasında Avustralya var, onu Kanada, ABD, Japonya, Suudi Arabistan, Hollanda, Almanya, Fransa Birleşik Krallık ve Kore izliyor.
Üst orta gelirli bir ülke olan Çin, küresel olarak ikinci sırada yer alıyor ve aşırı malzeme kullanımının %15’inden sorumlu.
Küresel Güney’in geri kalanı (yani, Latin Amerika ve Karayipler, Afrika, Orta Doğu ve Asya’nın düşük gelirli ve orta gelirli ülkeleri) malzeme çıkarımının yalnızca %8’inden sorumlu.
Benzer şekilde, Hindistan dahil 3,6 milyar insanı temsil eden Küresel Güney’deki 58 ülke sürdürülebilir seviyelerde.
Lancet Planetary Health dergisinde yayımlanan araştırma, Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerini kullanarak, yerelde malazeme çıkarımı kadar fosil yakıtlar, kereste, metaller, mineraller ve biyokütle gibi küresel ticaret akışlarında yer alan malzemelerin çıkarımını da analiz ediyor.
Araştırmaya göre ulusal sorumluluk, incelenen dönem boyunca değişiyor. ABD’nin limit aşımı mutlak anlamda tutarlı bir şekilde artmasına rağmen, küresel limit aşımı payı son yirmi yılda kademeli olarak azaldı. Benzer bir eğilim Avrupa ve diğer yüksek gelirli ülkeler için geçerli.
Bu değişiklik, esas olarak, başta inşaat malzemeleri olmak üzere Çin’de artan kaynak kullanımına bağlı gerçekleşiyor. Çin’in limit aşımı 2001’de başladı, ancak o zamandan bu yana hızla büyüdü.
Jason Hickel, “Sonuçlar, zengin ulusların küresel ekolojik çöküşün ezici sorumluluğunu üstlendiğini ve bu nedenle dünyanın geri kalanına ekolojik anlamda borçlu olduğunu gösteriyor” diye açıklıyor ve devam ediyor: “Bu ulusların, küresel kaynak kullanımının azaltılmasında radikal önlemlere giderek öncü olmaları gerekiyor. Bu süreç ‘büyüme sonrası’ ekonomiye geçiş ve küçülme yaklaşımlarını gerektirebilir.”