T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı ile T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nca hazırlanan ve 2024-2026 dönemini kapsayan “Orta Vadeli Program”ın onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı 06.09.2023 tarihli ve 32301 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı (Karar sayısı 7597).
OVP (2024-2026), hazırlanmakta olan “12. Kalkınma Planı (2024-2028)”nın genel çerçevesiyle uyumlu olarak, makroekonomik ve finansal istikrarı güçlendirmeyi, yüksek katma değerli üretimi teşvik etmeyi, yeşil ve dijital dönüşüm odağıyla verimlilik ve ihracat artışı yoluyla büyümeyi ve cari işlemler dengesinde kalıcı iyileşme sağlamayı, enflasyonu orta vadede tek haneye düşürmeyi, iş ve yatırım ortamını iyileştirmeyi ve afetlerle etkin mücadele ederken mali disiplini korumayı esas alan politika zeminini tesis etmeyi amaçlamaktadır.
Program döneminde, 2053 net sıfır emisyon hedefi ve ulusal kalkınma öncelikleri doğrultusunda, sera gazı emisyon azaltımını destekleyen, iklim değişikliğine uyum kapasitesini artıran, rekabetçiliği ve verimliliği ön planda tutan, adil geçişi gözeten ve küresel finansman kaynaklarından azami düzeyde faydalanarak ulusal teşvik mekanizmalarını geliştiren bir yaklaşımla ülkemizin yeşil dönüşüm süreci hızlandırılacaktır.
Yeşil Dönüşüme İlişkin Politika ve Tedbirler
- İklim değişikliği ile mücadele için temel mevzuat hazırlığının tamamlanması,
- Ulusal ETS hukuki altyapısının tamamlanarak AB SKDM’ye uyumlu bir yapıda geliştirilmesi, geçiş dönemi sonrası mali yükümlülük aşamasına yönelik hazırlıkların yapılması,
- 2053 net sıfır karbon emisyon hedefi doğrultusunda uzun vadeli düşük emisyonlu kalkınma stratejisi hazırlanmasına ilişkin çalışmalar yürütülmesi,
- Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında sektörel yol haritaları hazırlanması (kaynak, süreç ve enerji verimliliği ile dijitalleşme vb. konuları içeren) ve farkındalık artırılması,
- Yeşil Mutabakat Eylem Planı’nın güncellenmesi,
- İklim değişikliği ile mücadele kapsamında sera gazı emisyonlarının izlenmesi ve fiyatlandırılması için altyapı oluşturulması,
- Enerji depolama, H ve karbon yakalama, kullanma ve depolama gibi teknolojiler ile mikro-şebeke yönetimi ve dijitalizasyonun geliştirilmesine yönelik Ar-Ge/inovasyon faaliyetlerinin desteklenmesi,
- Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nın hazırlanması, maddesel geri kazanıma ve atık yönetimine öncelik verilmesi, endüstriyel simbiyoz uygulamalarının özendirilmesi,
- Döngüsel ekonomi modelinin yaygınlaştırılması ve imalat sanayiinde eko-tasarım ve sürdürülebilir ürünlere ilişkin mevzuat takip edilerek karbon ayak izi ve diğer çevresel göstergelerin hesaplanması, izlenmesi için mevzuat geliştirilmesi, gerekli dijital altyapının desteklenmesi,
- Sıfır atık uygulamalarının yaygınlaştırılması,
- Geri kazanılmış ikincil ürüne ait standartlar belirlenerek teşvik ve yönlendirme sisteminin geliştirilmesi, mevzuatta düzenlemeler yapılması,
- Tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarının korunması, sürdürülebilir tüketim modeli kapsamında yenilenmiş ürün sisteminin yaygınlığının artırılması,
- Yeşil ve döngüsel ekonomiye geçiş sürecinin işgücü piyasalarına etkilerinin analiz edilmesi, adil geçiş odağında yeni meslek grupları için işgücü yetkinliğinin artırılması,
- Yeşil kamu alımları stratejileri geliştirilmesi, yeşil dönüşümü destekleyen satın alma kriterlerinin belirlenmesi,
- Çevreye duyarlı çok modlu taşımacılık terminallerinin oluşturulması,
- Yeşil liman uygulaması için teşvikler sağlanarak çevreye zararlı makine ve ekipman kullanımının azaltılması,
- Elektrikli araçların yaygınlaştırılması için şarj istasyon ağı geliştirilmesi, özellikle yerli elektrikli araç kullanımının desteklenmesi,
- Yol yapım projelerinde gürültü seviyesi ve sera gazı emisyonu düşük teknoloji ve malzeme kullanımının yaygınlaştırılması,
- Kent içi ulaşımda düşük karbonlu sistemlere geçişi kolaylaştıracak sürdürülebilir ulaşım projelerinin hayata geçirilmesi,
- Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) modeliyle yerli ürün kullanım şartı içerecek şekilde projeler geliştirilmesine devam edilmesi,
- Türkiye’nin ısı potansiyelinin değerlendirilmesi ve atık ısının kullanılabilmesi için ısı arzına yönelik gerekli mevzuat düzenlemesi yapılması,
- Yeni Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ve II. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nın hayata geçirilmesi,
- Kamu bina ve hizmetlerinde enerji verimliliği çalışmaları sürdürülerek enerji performans sözleşmelerinin daha yaygın kullanımı için gerekli teknik ve idari altyapının geliştirilmesi,
- Kamu, ticari ve konut amaçlı binalarda Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar (NSEB) yaklaşımını yaygınlaştıracak düzenlemeler yapılması,
- Sürdürülebilir orman yönetimi çerçevesinde orman varlığı korunup genişletilerek yeni yutak alanların oluşturulmasına devam edilmesi, elverişli arazilerde endüstriyel plantasyon faaliyetlerinin sürdürülmesi,
- İklim değişikliğine dayanıklı tarım uygulamaları ve yeni teknolojiler yaygınlaştırılarak toprak ve su kaynaklarının daha etkin kullanımı,
- Yeşil dönüşüm finansman imkânlarının artırılması, mevcut destek mekanizmalarının gözden geçirilmesi, yeşil finansman ekosisteminin geliştirilmesi,
- AB Taksonomisi başta olmak üzere uluslararası taksonomi örnekleriyle uyumlu ve Türkiye’nin ihtiyaçlarını gözeten Ulusal Yeşil Taksonomi’nin oluşturulmasına yönelik mevzuat çalışmaları yapılması,
- Sürdürülebilir bankacılık uygulamalarına geçişin hızlandırılması ve iklim değişikliği kaynaklı finansal risklerin yönetimi için düzenlemeler yapılması,
- Şirketlerin sürdürülebilirlik raporlama ilkelerinin uluslararası standartlara uyumlu olarak güncellenmesi, ÇSY raporlamalarına yönelik üçüncü taraf güvence ve doğrulama sisteminin kurulması ve verilerin oluşturulacak sisteme entegrasyonu,
- ÇSY kriterleri çerçevesinde uluslararası finans piyasalarına katılımın hızlandırılması, yeşil dönüşüme yönelik yenilikçi ve sürdürülebilir finansman araçları geliştirilerek yatırım finansman ihtiyaçlarının karşılanması.
Kaynak : https://www.sbb.gov.tr/orta-vadeli-program-2024-2026-aciklandi/